ÐAU RUỘT DƯ – APPENDICITIS

Ruột dư là một bộ phận dài khoảng 2 phân tây với hình dạng giống như con giun. Ruột dư dính lòng thòng ở mạch tràng ngay chỗ nối ruột già và ruột non.

Ruột dư bị sưng lên khi bị nhiễm trùng hay bị phân làm nghẽn thành trong ống ruột dư làm cho áp suất trong lòng ruột dư tăng lên, máu không chảy được làm ruột bị sưng rồi nhiễm trùng, nếu không chữa trị kịp thời có thể bị thối hay bị bể.

Triệu chứng sưng ruột dư:  

Thường là bệnh nhân bị đau bụng dưới bên phải lúc ruột dư mới bắt đầu sưng thường là đau bụng nhẹ trong vòng 24-48 tiếng đồng hồ. Sau đó thì đau bụng trở nên nặng và trầm trọng hơn, lý do là vì ruột dư bị sưng nhiều hơn. Khi ho và cử động làm cho đau hơn. Ðôi khi đau bụng có thể bắt đầu ở ngay chấn thuỷ hay đôi khi đều khắp bụng. Ðến lúc ruột dư bị sưng nhiều hơn thì lúc đó đau mới dồn về bụng dưới bên phải. Ðôi khi bệnh nhân chỉ bị ói mửa nóng sốt, biếng ăn mà không cảm thấy đau bụng gì cả hay chỉ đau nhè nhẹ. Ðó là lý do mà tại sao ruột dư chẩn bệnh dễ nhưng cũng dễ chẩn sai nhất là ở con nít và phụ nữ mang thai. Vì khi đau ruột dư con nít không biết nói hay diễn tả được và triệu chứng có thể thay vì đau bụng, nóng sốt mà chỉ có ói mửa, táo bón. Tương tự như người già có thể ít cảm thấy đau bụng và nóng sốt khi bị đau ruột dư. Ðôi khi ruột dư bị bể rồi họ mới có triệu chứng đau bụng nóng sốt. Biến chứng nguy hiểm của đau ruột dư là ruột dư bị bể ra làm cho nhiễm trùng hay áp xe màng trong của bụng.

Làm sao định bệnh đau ruột dư? 

Bác sĩ phải khám bệnh nhân. Thường khi bệnh nhân bị sưng ruột dư tới khám đa số ruột dư đã bị sưng lên nhiều nên bụng dưới bên phải bị đau nhiều và có thể sưng lên. Nếu ruột dư bị nhiễm trùng nặng hay ruột dư bị bể thì bệnh nhân bị đau nhiều hơn và đau đến nỗi không để cho bác sĩ đụng tới bệnh mình. Bệnh nhân có thể bị nóng sốt, thử máu thì bạch huyết cầu tăng cao, thử nước tiểu có thể thấy bạch huyết cầu và hồng huyết cầu. Nếu nghi ngờ và để định bệnh cho chính xác thì bác sĩ có thể cần phải siêu âm bụng phía bên phải hay chụp hình CT scan bụng để coi ruột dư có bị sưng lên không. Chụp CT thì chính xác nhất nhưng cầu kỳ và mất thời giờ. Siêu âm thì lẹ hơn và dễ làm nhưng đôi khi có thể không thấy ruột dư bị sưng. Ðôi khi bác sĩ có thể nội soi bụng để định bệnh và mổ ruột dư luôn. Những bệnh có thể làm đau bụng giống như đau ruột dư như sưng túi thừa ruột già (diverticolitis), sưng ruột già (colitis), có thai ngoài tử cung (ectopic pregnancy), bể bọng nước buồng trứng (ruptured ovarian cyst).  

Cách chữa bệnh đau ruột dư:

Cắt mổ ruột dư là phương cách hữu hiệu nhất và duy nhất để chữa bệnh ruột dư. Mổ càng sớm càng tốt một khi đã định được bệnh để tránh ruột dư bị bể làm áp xe. Nếu nghi ngờ không định được bệnh chính xác được thì bác sĩ có thể cho nhập viện để truyền nước biển và uống thuốc trụ sinh trong khi theo dõi thực trạng bệnh nhân. Mổ ruột dư rất là đơn giản. Bệnh nhân thường được thuốc mê trong lúc mổ. Lối mổ cơ bản là mổ bụng dưới với đường mổ khoảng 5cm. Lối mổ mới bằng nội soi (laparacopy) thì chỗ mổ để bỏ ống nhỏ hơn với 3 lỗ dưới 2cm. Bệnh nhân thường ở lại bệnh viện khoảng 2 ngày sau khi mổ, thường là bình phục trong vài ngày sau đó. Ruột dư không có nhiệm vụ gì quan trọng cả cho nên không có ruột dư cơ thể không có mất mát gì cả. Vì là ruột dư cho nên nếu cắt đi thì cơ thể thành “vừa” và hoàn toàn.