Giữ Gìn Đôi Mắt Lão

Bài viết này chủ yếu để giúp cho độc giả giữ gìn và bảo vệ đôi mắt của mình.  Bài viết sẽ không nói nhiều về những căn bệnh và cách chữa trị của những bệnh này.

1. Mang kiếng mát có lấy ra những quang tuyến A và B (ultraviolet light protection) vì những quang tuyến này làm cho chúng ta bị bệnh cườm khô nhanh hơn và làm tổn thương võng mạc sinh ra bệnh thoái hóa điểm vàng của võng mạc (aged related macular degeneration). Những quang tuyến này cũng làm cho quý vị bị mây thịt ở mắt và làm cho mây thịt mọc nhanh hơn.

2. Mang kiếng bảo vệ mắt nhất là trong những môn chơi thể thao mà các vật có thể văng vào mắt (racket ball..), hay những chất hoá học có thể vào mắt (như là những chất hoá học ở trong hồ bơi). Khi làm việc nhà như lau dọn hay sửa xe, có những chất bụi nhỏ hay những chất sắt ở trong xe có thể văng vào mắt, cho nên quý vị nên đeo kiếng bảo vệ mắt nếu làm những việc này. Những bác nào chỉ có một mắt thì càng phải mang kiếng bảo vệ mắt luôn luôn để giúp cho các vật hay chất hoá học không vào con mắt còn lại và tổn thương con mắt đó. Trong những trường hợp này, quý vị nên mang kiếng làm bằng mi-ca (plastic) để nhỡ mà kiếng có bể thì nó không văng vào mắt làm mù mắt.

3. Giữ gìn mắt sạch sẽ:

a. Khi tay dơ (thí dụ sau khi làm vườn hay nấu ăn..) nên rửa tay sạch sẽ trước khi đụng vào mắt, nhất là trong những trường hợp nếu bệnh nhân mới mổ mắt vì một lý do nào đó. Trong trường hợp nếu bệnh nhân mổ cườm nước (glaucoma), họ phải cẩn thận suốt đời vì mắt rất dễ bị nhiễm trùng sau khi mổ này. Lý do là khi bác sĩ mổ cườm nước, bác sĩ sẽ làm một lỗ nhỏ ở trên tròng trắng của bệnh nhân. Lỗ này sẽ giúp cho nước ở trong mắt thoát ra ngoài nếu áp suất ở trong mắt tăng lên quá cao. Những lỗ này cũng sẽ là nơi mà vi trùng có thể vào mắt rất dễ dàng. Vì thế sau khi mổ cườm nước, bệnh nhân không nên đi bơi hay vào những nơi bụi bặm và phải giữ gìn mắt rất sạch sẽ luôn luôn để tránh bị nhiễm trùng. Sau khi mổ cườm nước,nếu bệnh nhân bị mắt đỏ hay mắt mờ họ phải gọi bác sĩ mắt ngay và phải gặp bác sĩ trong ngày hôm đó: vì nếu không họ có thể bị mù trong vòng vài tiếng đồng hồ.

b. Mỗi tối và mỗi sáng, quý vị nên rửa mí mắt thật sạch bằng nước ấm với khăn mặt.

4. Bệnh nhân nên cho bác sĩ mắt biết về những chứng bệnh khác của họ và những loại thuốc dùng cho cơ thể. Những bệnh trong cơ thể có thể ảnh hưởng đến mắt như bệnh tiểu đường, bệnh cao máu, bệnh tai biến mạch máu não.. cho nên bệnh nhân luôn luôn cho bác sĩ mắt biết những bệnh tình của họ để bác sĩ mắt có thể chăm sóc cho đôi mắt của họ hoàn hảo hơn.  Có những loại thuốc bệnh nhân dùng cho cơ thể có thể làm ảnh hưởng đến mắt, như những loại thuốc cho ung thư ngực có thể làm cho quý vị bị chảy nước mắt, thuốc dị ứng (như Claritin) có thể làm cho mắt họ bị khô hơn.

5. Thức ăn thường thường không ảnh hưởng đến mắt ở nước Mỹ này. Ở những nước nghèo như Việt Nam, vì không có đủ dinh dưỡng cho nên bệnh mù mắt do thiếu vitamin A có thể xảy ra. Chúng ta có thể ăn nhiều cà rốt hay uống vitamin A cho mắt. Nhưng nếu quý vị ăn uống đầy đủ, quý vị không cần phải lo sợ. Có những loại vitamin cho mắt như Ocuvite, I-cap, nhưng thuốc này chỉ để dùng cho những người bị bệnh thoái hoá điểm vàng của mắt (aged related macular degeneration) mà thôi.

6. Thuốc nhỏ mắt:

a. Phương pháp nhỏ thuốc:  quý vị chỉ cần nhỏ một giọt là đủ rồi. Nếu quý vị nhỏ nhiều hơn một giọt, thuốc sẽ chảy ra ngoài hết và quý vị không có đủ thuốc dùng cho cả tháng. Nếu quý vị có nhiều loại thuốc nhỏ mắt cùng một lúc, quý vị có thể cách các thuốc ra khoảng năm phút giữa hai thứ thuốc.

b. Thuốc nhỏ mắt cũng giống như thuốc uống, quý vị phải chia đều ra. Nếu thuốc nhỏ mắt chỉ dặn ngày hai lần, có nghĩa là sáng một lần và chiều một lần chia nhau cách ra khoảng 12 tiếng. Nếu thuốc nhỏ 4 lần một ngày nghĩa là nhỏ sáng, nhỏ trưa, nhỏ chiều và nhỏ trước khi đi ngủ (cách nhau khoảng 4-5 tiếng mỗi lần nhỏ). Mặc dù nói là phải chia đều ra, nhưng thuốc cũng không cần phải cách nhau ra đúng 6 tiếng cho những loại thuốc nhỏ 4 lần một ngày (quý vị không phải thức giấc nửa đêm để mà nhỏ thuốc cho mắt).

c. Nếu quý vị bị những phản ứng phụ của mắt như mắt ngứa, mắt đỏ, hay đau khi dùng thuốc, quý vị nên báo cho bác sĩ mắt của quý vị hay để bác sĩ có thể đổi thuốc khác và khuyên quý vị nên làm gì. Quý vị đừng nên ngưng thuốc mà không nói với bác sĩ, xong rồi 3 tháng sau có hẹn mới nói bác sĩ là tôi ngưng thuốc rồi vì nó có những phản ứng phụ. Quý vị nên tham khảo ý kiến với bác sĩ về những thay đổi thuốc của quý vị để bác sĩ có thể giúp quý vị hoàn hảo hơn.  Có những loại thuốc quý vị có thể dùng cả vài tháng hay vài năm nó mới gây ra phản ứng phụ như ngứa mắt và sưng mắt, cho nên quý vị nên gọi bác sĩ để tham khảo hay đến gặp để bác sĩ khám lại.

d. Người Việt mình có câu “thuốc đắng giã tật, sự thật mất lòng”, nhưng mà thuốc mắt không cần phải rất hay đau mới là thuốc tốt. Thường thường các loại thuốc mắt nhỏ vào không bị rát hay bị đau. Nếu thuốc rát hay đau mắt, quý vị nên nói cho bác sĩ biết để bác sĩ có thể thay đổi thuốc khác hay có những ý kiến giúp thuốc đỡ rát cho quý vị.

e. Thuốc nhỏ mắt cho cườm nước có thể giúp hạ áp suất mắt hôm nay nhưng ngày mai hay trong tương lai nó có thể bị lờn thuốc và không còn hiệu nghiệm nữa. Thêm nữa bệnh cườm nước thường thường không có triệu chứng đau nhức gì cả, cho nên quý vị sẽ không biết được là thuốc có hiệu nghiệm hay không.  Chỉ khi nào quý vị đi bác sĩ đo áp suất mới biết được thuốc có còn hiệu nghiệm hay không mà thôi. Bệnh cườm nước chỉ làm cho mắt mù khi quá nặng mà thôi. Lúc mù mắt rồi thì không thể nào chữa được nữa. Vì thế quý vị bị cườm nước nên theo dõi cẩn thận và nhỏ thuốc đều đặn để tránh bị mù loà sau này.

f. Thuốc nhỏ mắt luôn luôn ngấm vào trong máu và trong cơ thể của mình cho nên có những loại thuốc nhỏ mắt có thể ảnh hưởng đến tim làm cho tim đập không đều, hay ảnh hưởng phổi làm cho thở khó nhất là những người bị bệnh suyễn, hay ảnh hưởng đến thấp khớp làm cho chân tay nhức mỏi… Nếu quý vị nhỏ thuốc mắt thường xuyên, nhất là cho bệnh cườm nước, quý vị nên cho bác sĩ gia đình biết về những thuốc nhỏ mắt của mình.  Ngược lại, quý vị cũng nên cho bác sĩ mắt của mình biết mình bị những bệnh gì và uống những thuốc gì cho cơ thể, để bác sĩ mắt tránh những thuốc có thể ảnh hưởng đến tim hay phổi nếu quý vị bị những bệnh này.

g. Quý vị nên nhỏ thuốc đều đặn và luôn luôn nhỏ thuốc mắt trước khi đến gặp bác sĩ mắt. Có rất nhiều bệnh nhân bị cườm nước đến phòng mạch mà không nhỏ thuốc trước khi đến. Khi khám mắt thì áp suất quá cao.  Trường hợp này rất khó cho bác sĩ chữa trị vì bác sĩ sẽ không biết là áp suất cao vì quý vị không nhỏ thuốc hay áp suất cao vì thuốc không còn hiệu nghiệm nữa. Cho nên quý vị cứ giữ đúng giờ giấc nhỏ thuốc mắt dù ngày hôm đó có đi gặp bác sĩ hay không. Có một số bệnh nhân hết thuốc, nhưng không đi mua thêm vì không biết bác sĩ có đổi thuốc mới hay không. Quý vị nên mua thêm thuốc nếu hết thuốc trước khi trở lại gặp bác sĩ tại vì bác sĩ cần biết là áp suất mắt ra sao trong khi quý vị dùng thuốc đó.  Thuốc mắt chỉ có công hiệu trong 6 tiếng đến một ngày tuỳ theo loại thuốc. Nếu quý vị hết thuốc, áp suất mắt sẽ tăng lên và khó cho bác sĩ biết lý do tại sao áp suất tăng.

h. Refill:  nghĩa là nếu quý vị hết thuốc, quý vị có thể ra tiệm thuốc tây mà quý vị mua lần đầu tiên để quý vị mua thêm thuốc không cần phải có toa mới của bác sĩ. Sau khi quý vị lấy thuốc, trên lọ thuốc nó sẽ có đề bao nhiêu lần refill kế tiếp mà quý vị có thể mua. Nếu hết refill (refill:0), quý vị cần thêm toa mới của bác sĩ để mua thuốc hay tiệm thuốc có thể gọi thẳng phòng mạch bác sĩ của quý vị để xin thêm toa thuốc.

i. Nếu quý vị có bất cứ thắc mắc gì về thuốc men của quý vị, quý vị nên gọi văn phòng bác sĩ để tham khảo trước khi quý vị dùng thuốc.j. Ðừng bao giờ cho thuốc của quý vị nhỏ cho người khác mặc dù họ có những triệu chứng giống như quý vị. Mỗi người đều khác nhau và có những bệnh khác nhau, thuốc của quý vị có thể giúp cho quý vị nhưng có thể gây ra những phản ứng phụ cho người khác và làm hại họ hơn là giúp họ. Ngược lại, quý vị cũng không nên dùng thuốc của những người khác cho quý vị tại vì thuốc mới này có thể có những tác dụng không tốt với những thuốc mà quý vị đang dùng hay nó có thể không tốt cho cơ thể của quý vị. Thêm nữa có những loại thuốc tên  khác nhau nhưng nó cũng là một hoá chất giống nhau, nếu quý vị dùng cả hai quý vị có thể bị quá liều (overdose).